Horozla yaşayan tavukların yumurtaları "eğer horoz tavuğun üstüne çıkıyorsa" yani çiftleşiyorlarsa döllüdür. Ama her yumurtanın döllü olmasının hiçbir garantisi yok. Horoza rağmen arada sırada bazı yumurtalar dölsüz yumurtlanır.
Döllü bir yumurta sarısının bildiğimiz yumurta halini alıp dışarı çıkması (yumurtlanması) yaklaşık 24 saat sürüyor. İşte o bir günlük süre içinde, tavuğun içi sıcak olduğu için civciv embriyosu gelişmeye devam ediyor. Yumurta dışarı çıkınca gelişim yumurta soğudukça azalır, 27° C derece altında durur.
Döllü yumurta içinde bir gün gelişmiş çok küçük bir embriyo vardır (bu yüzden döllü diyoruz). Dölsüz yumurtada ise sadece dişi üreme hücresi vardır. Embriyo o hücreden 8 misli büyüktür fakat bizim gözümüzün gördüğü şey, döllenmiş veya döllenmemiş yumurtalarda sadece küçük beyaz bir noktadır. Gördüğümüz şey, embriyonun veya dişi üreme hücresinin çevresindeki beyaz yapıdır.
döllü ve dölsüz yumurta
Üstteki dölsüz, alttaki döllü yumurta
Döllü yumurtada beyaz nokta biraz daha büyük ve daha hacimlidir. Yumutaları kırıp dikkatle bakınca hangisi döllü hangisi değil gözle çok zor anlaşılır. Yumurtayı kırmadıkça aradaki farkı ayırt edemeyiz.
Yumurta içini gösteren ışık sistemleriyle yumurta döllü mü dölsüz mü kontrol etmek mümkün. Döllü yumurtalar "elektronik cihazlar sayesinde" kolayca ayrılabilir. O cihazlar ise bize lazım değil, binlerce yumurta ile çalışan büyük tavuk üretim tesislerinin ihtiyaç duyduğu bir şeydir. %10 gibi fireler bizim için önemli değil. On yumurtada bir zarar, 30 yumurtada üç zarar önemli bir zarar değil. Ama bin yumurtada 100 yumurta ediyor, bu büyük bir zarardır. Dölsüz yumurtaları birkaç gün boş yere bekletmenin bile büyük tesislere önemli bir masrafı oluyor. Onun için, daha en başta dölsüz yumurtaların elenmesi tasarruf sağlar. Kontrolleri en başta yapmayı sadece kuluçkacılar değil yemelik yumurta üreticileri de yapıyor (bunların amacı müşterilere içinde herhangi tiksindirici şey bulunmayan yumurta satmak.. kan pıhtısı vesaire bildiğimiz gibi dölsüz yumurtalarda bile olabiliyor).
Biz yumurtaların döllü olup olmadığını ancak kuluçkaya koyup birkaç gün beklemekle anlayabiliriz (Nasıl embriyo gelişim kontrolü yapılır? konulu yazımdan okuyabilirsiniz). Beyaz ve çok açık renkli yumurtalar 6 – 7 günlükken kolayca anlaşılır. Koyu renkliler için 12 gün kadar beklemek lazım.
döllü ve dölsüz yumurta
resimde görüldüğü gibidir
alıntıdır
