Ana Menü Kuluçka Dünyası

Avian İnfluenza (Tavuk Vebası, Kuş Gribi)



1. Giriş

Avian influenza, halk arasında tavuk vebası veya kuş gribi olarak da bilinen, klasik grip  influenza A grubu virüslerinin alt tiplerinin  neden olduğu bir hastalıktır.



Dünyada gribe neden olan influenza virüsü A,B,C olarak sınıflandırılmış ve  A tipinin kanatlı hayvanlarda Avian adı verilen bir çeşit gribe neden olduğu bilinmektedir.

Kanatlı hayvanlarda %100 ölüme neden olan bu virüs bugünerde insan sağlığını da tehdit etmektedir.

Avian Influenza virüsünün 15 alt tipinden kuşlar için en bulaşıcı ve öldürücü olanı H5 ve H7 subtipidir. Bu günlerde Türkiye'de görülen en çok korkulan alt tipi olan H5N1'dir.

Hastalık çok büyük ekonomik kayıplara yol açmaktadır. 

2. Hastalık hangi ülkelerde görülmektedir?

Hastalığın Güney Kore Cumhuriyeti, Vietnam, Tayland, Kamboçya, Endonezya başta olmak üzere asya ülkelerinde salgınlar yaptığı bildirilmiştir ancak Dünya Sağlık Örgütü bu ülkelere seyahat kısıtlaması getirmemektedir

,
.Hastalığın Yayılımı Nasıl Oluyor?





Hastalığın kümes hayvanları ve göçmen kuşlar tarafından taşınması salgınların en önemli nedenidir.Her salgınla insanlarda görülen hastalığın şiddeti daha da artmaktadır ve hastalık insan sağlığı için ciddi bir tehdit haline gelmektedir. Göçmen kuşlar özellikle yaban ördekleri virüsleri taşırlar fakat kendileri etkilenmezler.Kuş gribi en çok kümes hayvanlarını etkiler (tavuk,hindi...). Kuş gribini taşıyan hayvanlarla yakın temas sonucu hastalık insanlara geçebilir.Virüsü taşıyan hayvanların kuruyup toz haline gelen dışkılarının toz halinde havaya karışması ve solunum yoluyla alınması sonucu hastalık insanlarda görülebilir.En çok korkulan normal gribe yakalanan insanın kuş gribini de kapması durumunda pandemi yaratabilecek yeni bir mutasyonun oluşabilmesidir.

4.Hastalığın belirtileri nelerdir?



Kuş Gribi virüsü genellikle insanları infekte etmediği için, insanda bu virüse karşı oluşmuş bir bağışıklık mekanizması yoktur. Kuluçka süresi  2-5 gün olup  bazı vakalarda 8-17 güne kadar uzayabilmektedir.Kuş Gribi insanda görüldüğünde tipik Grip (İnfluenza) benzeri semptomlar gösterir (ateş, öksürük, boğaz ağrısı, gözde kızarıklık ve kas ağrısı).Bazı vakalarda ölümcül olabilen akut solunum yetmezliği gibi şiddetli komplikasyonlar da görülebilir.

5. Hastalığın tanısı nasıl konur?

Avian İnfluenza tanısı için hızlı ve güvenilir test metodları mevcuttur. Ülkemizde  Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Laboratuvarlarında bu testlerin yapılması mümkündür.



6. Avian Virüsü Hakkında Genel Bilgiler



Bilinen iki formu vardır. (Ağır ve hafif)

Dezenfeksiyon malzemeleri (Iodin ve formalin) ile ölüyor.

Normal pişirmeyle (70 derece üstü) ölüyor.

Soğukta daha çok ürüyor. Dolayısıyla buzdolaplarında saklanan yiyeceklerde virüs ölmüyor.

22 derecede 4 güne kadar yaşıyor

Çok patolojik formu ise suda 30 gün yaşayabiliyor.

Tedavide kullanılan iki çeşit ilaç var.

Hayvanlar için aşı formu bulunmaktadır. Fakat insanlar için henüz aşı bulunmamaktadır. Bu konuda yapılan çalışmalar devam etmektedir.

İnsandan insana geçiş tanımlanmış birkaç vaka dışında görülmemiştir. Salgınlara yol açabilecek bir mutasyona rastlanmamıştır.





7. Hastalıktan nasıl korunulur?

Tüm infeksiyon hastalıklarında olduğu gibi, bulaşmayı önlemek için yapılması gereken ilk savunma önlemi el hijyenine dikkat etmektir. Bunun için eller sık sık su ve sabun ile yıkanmalı veya alkol bazlı temizleyicilerle temizlenmelidir.


Görüldüğü anda hükümetler acil tedbir almak zorundadırlar.

Kanatlı hayvanlarla yakın temasta bulunan kişilerin mutlaka maske ve eldiven yoluyla kendilerini korumaları gerekmektedir.


Özellikle hastalığın yaygın olarak görüldüğü ülkelere hava yoluyla seyahat ederken yolculardan öksürürken mümkün olduğu kadar ağız ve burunlarını kapatmaları istenmelidir.

Hastayken yolculuk edilmemelidir.

Hastalığın görüldüğü ülkelere seyahat edenler enfekte tavuk çitliklerinden uzak durmalı ve iyi piştiğinden emin oldukları kanatlı etleri ile yumurtaları tüketmelidirler. Kişisel hijyene de gerekli önem verilmeli, eller sık sık sabun ve bol su ile iyice yıkanmalıdır.

Bunların yanı sıra, hastalığın görüldüğü ülkelere seyahat edenler, dönüşlerinde 7-10 gün içinde ateş ve solunum sistemine ait belirtilerin görülmesi halinde hekime başvurmalıdırlar.

Çocukları buldukları hasta veya ölü hayvanlara dokunmamaları konusunda uyarmalıyız.

Mutfakta dikkat edilmesi gerekenler:

Tavuk etleri ve yumurtalar çok iyi pişirilmeli (70 derece üzerinde)

Yumurtalar hazırlanmadan önce sabunlu su ile yıkanmalıdır.

Çiğ etler ve pişmiş etler aynı yerde saklanmamalı, kesimde kullanılan bıçaklar,mutfak tezgahı sabunlu suyla yıkanmalı bıçaklar, mutfak tezgahı sabunlu suyla yıkanmalı

Çiğ etlerle ve yumurtayla temastan sonra eller sabunlu suyla yıkanmalı.



Konuyu Hazırlayanlar: Dr.Alp Akay - Doç.Dr.Jale Erten
http://www.bilkent.edu.tr/~bilheal/aykonu/ay2005/ekim05/kusgribi.html (http://www.bilkent.edu.tr/~bilheal/aykonu/ay2005/ekim05/kusgribi.html)

AVUK VEBASI,KUŞ GRİBİ(AVİAN İNFLUENZA)

ETKEN

İnfluenza A grubu virusu,serotipleri H5 ve H7. En önemli alt tipide H5N1 mutasyona uğrayarak diğer türlerdede hastalık oluşturmaktadır. Virüsün 56 °C'de 3 saatte veya 60 °C'de 30 dakikada öldüğü formalin ve iyot bileşiklerine de duyarlı olduğunun belirtildiği, ilâveten virüsün, kontamine gübrede düşük ısılarda en az 3 ay canlı kalabilirken, suda 22°C'de 4 gün, 0 °C'de ise 30 gün canlılığını sürdürebildiği de bilinmelidir.

BULAŞMA

Doğal saklayıcısı göçmen kuşlarıdır ve virusa dirençlidirler.Evcil tavuk ve hindiler duyarlıdır ve hastalık çok hızlı yayılır.Hava yolu ile birkaç kilometre yayılabilir,hasta hayvan,böcek,kemirgenler ve kan emici sinekler,araç-gereç,yiyecek,kafes,elbise ve diğer ekipmanlar ile mekanik olarak buşabilmektedir.

BELİRTİLER

Solunum ve sindirim sistemi bozuklukları , hızlı bulaşma ve ani yüksek ölümle seyreder.Kesin tanı laboratuvarlar testleri ile yapılmaktadır.

TEDAVİ

Yoktur. Ancak, başta avian influenzanın H5N1 serotipi olmak üzere, değişik avian influenza alt tiplerine etkili olduğu bildirilen oseltamivir adlı antiviral ilâcın günde 2 defa 75 mg dozunda 5 gün süreyle kullanılabileceği ifade edilmektedir. ilâç, hastalığın başladığı ilk iki gün içinde başlandığında daha etkili olmaktadır.

KORUNMA VE KONTROL

Kanatlılarda hastalığın belirlenmesi halinde yetkili kurum ve kuruluşlarca gerekli önlemler alınmalı  Ülkemizde bu alandaki hizmetler Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından yapılmaktadır.Hastalık "ihbarı mecburi hastalıklar " listesinde yer almaktadır. Yumurtalar sabunlu suyla yıkanmalı ve en az 5 dakika 70 °C'de pişirildikten sonra yenmelidir. Yumurta veya kanatlı etlerine temastan sonra, ellerin

sabunlu suyla yıkanması da oldukça önemli bir husustur. Genel olarak ferdî hijyene de gerekli önem verilmeli, eller sk sık sabun ve bol su ile iyice yıkanmalıdır