Etkeni Herpesviradae grubuna ait bir virüstür. 3 serolojik
tipi bildirilmektedir. Tavuk Herpes virüsü (THV), ancak
hücre ile beraber kaldığı sürece canlı kalabilir. Hindilerden,
tavuklar için nonpatojenik, fakat THV ile antijenik yakınlığı
olan ve bu nedenle aşı olarak kullanılan hindi herpes virüsü
(HHV) izole edilmiştir. Virüs, hücrelerin çekirdekleri içinde
yaşar.
•
Tanım:Marek hastalığı tavukların çeşitli organlarında,
dokularında, periferal ve optik sinirlerde mononukleer
lenfositlerin (genellikle T lenfositleri) üremesi ve birikmesi
ile kendini belli eden, tümoral, bulaşıcı ve öldürücü bir
hastalığıdır. Hastalık doğal koşullarda sadece tavuklarda
görülmektedir. Özellikle gençlerde immun sistemi baskılayıcı
(immunsupresif) bir etkiye sahiptir. Hastalık her yaşta
görülebilirse de, gençler (10-15) haftalık daha duyarlıdır, 15-
30 haftalık hayvanlarda da görülür.
• Hastalığın seyri ve semptomlar:
• Enfeksiyonun inkubasyon süresi 3 hafta veya daha
uzundur.Hastalık iki şekilde seyreder.
•
1- KLASIK marek (hafif enfeksiyon): Genellikle gençler
arasında seyreder, hafif ve uzun seyirlidir. Durgunluk ve
zayıflama mevcuttur. Kanat ve/veya bacaklarda tek veya çift
taraflı felçler sonu bacaklarda biri ilerde, diğeri geride
bulunma durumu, kanatlarda düşmeler, bazen parmaklarda
içeri doğru bükülme vardır. Gözde iris tabakasında asimetri
vardır. Klasik Marekte ölümler %10-15 arasıdır
2-AKUT marek:Daha çabuk yayılmaya ve ölümlere (%50)
neden olur. Klınık tablo aynen klasik marekteki gibidir.
• Tanı :Otopside değişik organ ve dokularda değişik
büyüklükte lenfoid karakterde tümörlere rastlanılır.Özellikle
deride(tüy diplerinde),dalak,karaciğer, akciğer ve üreme
organlarında tümoral oluşumlara rastlanır.Siyatik sinirlerin
kendileri ve kökleri kalınlaşmıştır ve asimetri söz
konusudur.Benzer lezyonlardan dolayı Amerika'da Marek
hastalığı Leukosis'in altında incelenir.Kesin tanı için
laboratuvar testleri kullanılır.
Marek (MD), Lenfoid leukosis (LL) ve Nonbursal reticuloendotheliosis (RE)'in epizootiyolojik
ve patolojik özelliklerinin karşılaştırılması
Koruma
•
Koruyucu amaçla hayvanlar 1. günden itbaren aşılanırlar. Sadece bir kez yapılır. Aşılamada
yaygın olarak HHV kullanılır. Virüs ya hücresizdir ve hücre içindedir ki bu saklanması için
sıvı azot gerektirir. Her iki aşı türüde inokülasyonla yapılır. Aşılı hayvanlar, sonradan patojen
bir virusla enfekte olduklarında kendileri hastalanmamalarına karşın, onlarla birlikte veya
direkt temasta bulunanlara aktarabilir ve enfekte olmalarına neden olabilirler.
