Birçok çeşidi sayesinde her tür iklimde ve toprak koşullarında yetiştirilebilen, dolayısıyla Dünya'da ve Türkiye'de en fazla tarımı yapılan, tek yıllık bir tahıldır.
İKLİM VE TOPRAK İSTEĞİ : Buğday ılık ve serin iklimi daha çok sever. Gelişmesinin ilk dönemlerinde yüksek sıcaklıklardan pek hoşlanmaz. Kaliteli ve bol mahsul, yıllık yağış miktarı 500-600 mm olan bölgelerde ya da bu nemi sağlayacak sulamalar ile alınabilmektedir.
<a href="http://bit.ly/c25MCx"><img src="http://g1204.hizliresim.com/w/b/49gx0.jpg" /></a>
Buğday tarımının en iyi yapıldığı topraklar, derin, killi, tınlı-killi ve yeterli organik maddeye sahip olan fosfor ve kireci ideal, kumlu tınlı topraklardır. Buğday ekilen toprakta organik madde ne kadar çoksa, verim de o kadar artar. Besin maddesi yönünden fakir topraklarda da daha çok yemlik olarak ekilen kaplıca çeşitlerini yetiştirme tercih edilmelidir.
TOPRAĞIN HAZIRLANMASI : Kuru Tarımda : Ülkemizde kuru topraklarda genellikle arpa-nadas veya arpa-mercimek ekim nöbeti uygulanmaktadır. Bu sebeple arpa-nadas sisteminde, arpa hasadını takiben hiçbir toprak işlemesi yapılmadan, ekim alanı kışı geçirdikten sonra, erken ilkbaharda toprak tava geldiği zaman derin sürüm yapılmalıdır. Sonbaharda diskaro, tırmık ve tapanla tohum yatağı hazırlanır. Arpa-Mercimek ekim nöbeti uygulanıyorsa, mercimek hasadından sonra toprak gölge tavındayken derin sürüm yapılır, diskaro, tırmık ve tapanla tohum yatağı hazırlanır.
Sulu Tarımda : Sulanabilen arazilerde arpa çoğunlukla çapa bitkileri ile nöbete girmektedir. Bu sebeple sonbaharda ön bitki hasadını takiben, bitki kalıntıları temizlenmelidir.
Ekim : Ekimi çoğunlukla Ekim – Kasım aylarında yapılmaktadır. Ekim için geç kalınmaması önemlidir. Aksi takdirde kışlık buğdaydan da, yazlık buğday gibi düşük verim elde edilir. Bu yüzden ortalama sıcaklığın 5-8 ºC civarında olduğu dönemde ekilmelidir. Kışlık buğdaylar 5 – 8 cm derinlinde ekilmelidir. Ekim, kuru tarlalarda 15-17 kg/da, sulu tarlalarda ise 13-15 kg/da hesabıyla, mibzerle yapılmalıdır. Ekimden önce tohumlara civa içeren ilaçlarla, ilaçlama uygulanmalıdır.
Gübreleme : Herhangi bir gübre uygulanmadan önce mutlaka toprak tahlili yaptırılmalı ve ihtiyaca göre gübre
atılmalıdır.
Sulama : Buğdayın suya en çok ihtiyacı olduğu dönemler, sapa kalkma, başaklanma ve süt olum dönemleridir. Genellikle sapa kalkma Mart ayı sonuna, başaklanma Nisan ayı başına, süt olumu ise Mayıs ayı başına rastlar. Öncelikli olarak başaklanma başlangıcı ve süt olumunda iki kez sulama yapılmalıdır. Fakat suyun pahalı ve az olduğu yerlerde ve durumlarda, tek sulama olanağı varsa başaklanma başlangıcı tercih edilmelidir. Suyun bol olduğu durumlarda ve kurak geçen mevsimlerdeyse 3 sulama yapılabilir.
Yabancı Ot Mücadelesi : Yabancı otlar 3 – 5 yapraklı olduğu dönemde mücadele yapılmalıdır. Bununla beraber nöbetleşe tarım, yabancı ot mücadelesinde en etkili doğal yöntemdir
Hasat, Harman Ve Depolama : Hasat, biçerdöver, orak veya tırpanla yapılabilir. Hasat zamanının tespitinde dane dökme durumu ve su oranına dikkat edilmelidir. Hasadın tırpan veya orakla yapılması düşünülüyorsa, sarı olum devresi uygun zamandır.. Biçerdöverle yapılan hasatta, dane su oranı %13-15 civarında olmalıdır. Süt olumunda hasat edilen danelerde 1000 dane ağırlığı düşer ve danelerde çalıklaşma görülür. Geç hasatta ise, özellikle dane dökülmesi fazla olur ve dolayısıyla ürün miktarı düşer.
Buğdayın depolanacağı ambar, rutubetsiz, aydınlık ve havalandırılabilir olmalıdır. Bir ton buğday için en az 1.5 m2 alana sahip olmalıdır. Ambara konulacak buğdayın su oranının %12-14'ten daha düşük olması gerekir. Ambar ısısının 4ºC civarında olması uygundur.
<a href="http://bit.ly/c25MCx"><img src="http://g1204.hizliresim.com/w/b/49h4l.jpg" /></a>
Kaynak:besyemi.com
